พุทธทำนาย หมายถึง การทำนายของพระโคตมพุทธเจ้า ถึงสถานการณ์ในอนาคต 16 ประการ รายละเอียดของคำทำนายปรากฏในอรรถกถา มหาสุบินชาดก ในคัมภีร์ชาตกัฏฐกถา พระบรมศาสดา เมื่อประทับอยู่ ณ พระเชตวันมหาวิหาร ทรงปรารภมหาสุบิน 16 ข้อ วันหนึ่ง พระเจ้าโกศลมหาราชเสด็จเข้าสู่นิทรารมย์ในราตรีกาล ในปัจฉิมยาม ทอดพระเนตรเห็นพระสุบินนิมิตอันใหญ่หลวง 16 ประการ ทรงตระหนกพระทัยตื่นพระบรรทม ทรงพระดำริว่า เพราะเราเห็นสุบินนิมิตเหล่านี้ จักมีอะไรแก่เราบ้างหนอ เป็นผู้อันความสะดุ้งต่อมรณภัยคุกคามแล้ว ทรงประทับเหนือพระแท่นที่ไสยาสน์นั่นแล จนล่วงราตรีกาล ครั้นรุ่งเช้า …