พระอรหันต์ คือ พระอริยบุคคลชั้นสูงสุด แบ่งวิธีการปฏิบัติ เป็น 4 ประเภท คือ
- สุกขวิปัสสิกโก คือ ผู้บรรลุด้วยการปฏิบัติวิปัสสนาเพียงอย่างเดียว ไม่ได้อาศัยฌานสมาบัติเป็นฐานกำลัง บรรลุอรหันต์โดยไม่ได้ทรงคุณวิเศษอย่างอื่นด้วยจัดเป็นปัญญาวิมุติคือหลุดพ้นได้ด้วยปัญญา
- เตวิชโช ผู้ได้วิชชาสาม อันได้แก่ ฌานระลึกอดีตชาติได้ , ตาทิพย์เห็นการเกิดและการตายของสัตว์โลก , ฌานที่ทำให้สิ้นไปแห่งกิเลสอาสวะ
- ฉฬภิญโญ ผู้ได้อภิญญาหก อันได้แก่ แสดงฤทธิ์ได้ , มีหูทิพย์ , มีตาทิพย์ , กำหนดรู้ใจผู้อื่นได้ , ระลึกชาติได้ , รู้การทำให้สิ้นไปแ่ห่งกิเลสอาสวะ
- ปฏิสัมภิทัปปัตโต คือ พระอรหันต์ผู้ทรงคุณปฏิสัมภิทาสี่ คือ ผู้มีความแตกฉานในเหตุ , แตกฉานในผล , แตกฉานในปฏิภาณ , แตกฉานในภาษาและถ้อยคำ
โดยประเภทที่ 2-4 นี้ จัดเป็นผู้บรรลุด้วยเจโตวิมุติคือบรรลุด้วยกำลังของสมถกรรมฐานเป็นบาทฐาน
แนวทางปฏิบัติสู่พระอรหันต์นั้น ขึ้นอยู่กับว่าจริตของเรานั้นเหมาะกับทางใด หรือบุญเก่าที่เคยปฎิบัติมา เป็นแนวทางใด บางคนเหมาะกับทางอภิญญา บางคนเหมาะกับทางสุขวิปัสสโก ดังนั้นเราไม่มีทางรู้เลยว่าเราเหมาะกับทางไหน ควรที่จะมีครูบาอาจารย์สอนและแนะนำการปฏิบัติ
