กำเนิด 4 ตามหลักพุทธศาสนา

กำเนิด คือ การบังเกิดของสัตว์โลก
ทั้งที่เป็นมนุษย์ อมนุษย์ และสัตว์ดิรัจฉาน
เมื่อกล่าวถึงกำเนิดคือการเกิดของสัตว์เหล่านั้นแล้ว
มีเพียง ๔ ประเภทเท่านั้น คือ
๑. ชลาพุชะ – เกิดในครรภ์
ได้แก่ สัตว์ที่ถือปฏิสนธิและเจริญเติบโต
เมื่อถึงกำหนดเวลาก็คลอดออกมาจากครรภ์ของมารดา
เช่น สัตว์ดิรัจฉานบางประเภท มนุษย์
ในที่บางแห่งบอกว่า แม้เทวดาชั้นต่ำบางประเภทก็เกิดด้วยกำเนิดนี้เช่นกัน
๒. อัณฑชะ – เกิดในไข่
สัตว์ที่ถือกำเนิดในรูปฟองไข่ แล้วฟักออกมาเป็นตัวทีหลัง
เช่น สัตว์ปีก เต่า จระเข้ จิ้งจก เป็นต้น
๓. สังเสทชะ – เกิดในเถ้าไคล
สัตว์ที่เกิดจากเชื้อรา ของสกปรก ซากสัตว์เน่า
เช่น ไวรัสบางอย่าง เชื้อโรค หนอนนานาชนิด เป็นต้น
๔. โอปปาติกะ – เกิดโดยผุดขึ้น
สัตว์ที่เกิดโดยผุดขึ้นมา เติบโตเป็นผู้ใหญ่โดยไม่ต้องผ่านการเป็นทารก
เมื่อตายก็ไม่ทอดทิ้งสรีระไว้ ท่านบอกว่า ได้แก่ อบาย ๔ เว้นดิรัจฉาน
เทวดาในกามาวจรภูมิ ๖ และรูปพรหม ๑๖
ท่านเหล่านี้ล้วนแต่อุบัติด้วยกำเนิดนี้ทั้งนั้น
เรื่องกำเนิด ๔ นี้ กำเนิด ๓ ประเภทแรกไม่ค่อยเป็นปัญหา
เพราะมีตัวอย่างให้เห็นได้ ที่เป็นปัญหามากคือกำเนิดที่ ๔
อันเป็นวิสัยแห่งท่านผู้มีญาณเท่านั้นจึงจะเห็นได้
ผู้ไม่มีญาณที่จะรู้เห็นกำเนิดนี้จึงควรยึดหลัก “ตถาคตโพธิสัทธา”
คือเชื่อพระปัญญาเครื่องตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า
เพราะพระองค์ทรงมีทิพยจักษุญาณที่ทำให้ทรงรู้และเห็นกำเนิดเหล่านั้น
พระพุทธเจ้าทรงมีหลักในการสอนข้อหนึ่งว่า
ทรงสั่งสอนเพื่อให้ผู้ฟังรู้ยิ่งเห็นจริงในสิ่งที่ควรรู้ควรเห็น
เรื่องนี้ทรงสอนไว้และยังแสดงไว้ ” นตฺถิ สตฺตา โอปปาติกา”
การถือว่าสัตว์ผู้ผุดเกิดไม่มี เป็นมิจฉาทิฏฐิคือความเห็นผิดด้วย
การที่ใครจะเชื่อเรื่องนี้ จึงไม่เป็นการเสียหายแต่ประการใด
มีแต่จะเป็นประโยชน์โดยส่วนเดียว
ในอปัณณกสูตร มัชฌิมนิกาย
พระพุทธเจ้าทรงรับสั่งยืนยันถึงความมีอยู่ของกำเนิดนี้
โดยทรงแสดงว่าใครเห็นว่าโอปปาติกะกำเนิดไม่มีเป็นความเห็นผิด
คิดว่าไม่มีเป็นความคิดผิด พูดว่าไม่มีเป็นวาจาผิด
แนะนำคนอื่นว่าโอปปาติกะไม่มี เป็นการแนะนำผิด
คนเหล่านั้นมีวาทะเป็นปฏิปักษ์ต่อพระอรหันต์ทั้งหลายในโลก
ในกรณีนี้การอาศัยตถาคตโพธิสัทธา
คือเชื่อปัญญาเครื่องตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า จึงมีความจำเป็นมาก.

ที่มา : หนังสือ ” ธรรมปริทรรศน์ ๒ “
พระราชธรรมนิเทศ (ระแบบ ฐิตญาโณ)
กรกฎาคม ๒๕๓๕

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *